Rowy infiltracyjne na terenie Gminy Radzymin
W 2025 r. Zakład Gospodarki Komunalnej w Radzyminie Sp. z o.o., zrealizował działania mające na celu adaptację do zmian klimatu w postaci wykonania rowów infiltracyjnych na terenie Gminy Radzymin. Prace wykonano w ramach zawartej umowy in-house, na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych.
Inwestycja w przyszłość i ochronę przed skutkami zmian klimatu
Zmiany klimatu nie są już odległą teorią, lecz codziennym wyzwaniem dla samorządów. Coraz częstsze intensywne opady, lokalne podtopienia i długotrwałe susze wymuszają na gminach stosowanie nowoczesnych metod gospodarowania wodami opadowymi. Gmina Radzymin odpowiada na te wyzwania z rozmachem – realizując projekt budowy rowów infiltracyjnych, które pozwalają na skuteczne zatrzymywanie i wchłanianie wody deszczowej w miejscu jej powstawania.
Realizacja powyższego zadania polegała na zagospodarowaniu wód opadowych spływających z terenów utwardzonych pasów drogowych poprzez ich zmagazynowanie i powolne wprowadzanie w grunt. Działania te przyczynią się do zmniejszenia spływu powierzchniowego wód do odbiorników typu rowy otwarte czy kanalizacja. Spowolnienie spływu wód deszczowych zmniejsza ryzyko podtopień miejscowych powstałych w wyniku wypełnienia odbiorników głównych takich jak Kanał Sierakowski czy Beniaminówka. Ponadto magazynowanie wody w przestrzeni wolnej między kruszywem mineralnym sprzyja jej oczyszczeniu przed wniknięciem do gruntu macierzystego. Tym samym wody trafiające do przestrzeni przyrodniczej są dużo lepszej jakości niż wody odprowadzane otwartym czy zamkniętym systemem odwodnienia do rzeki.
Powyższe rozwiązanie uwzględnia uwarunkowania miejscowe, ograniczenia wynikające z możliwości zajęcia i wykorzystania działek przy zapewnieniu wypełniania ich funkcji podstawowych. Wykonane systemu zagospodarowania wód opadowych poprzez ich retencje a następnie wprowadzenie do gruntu umożliwia również ograniczenie wykonywania innych urządzeń odprowadzających wodę w sposób szybki powodujący gwałtowne przybory wód w odprowadzalnikach tj. rowach drogowych, melioracyjnych i ciekach naturalnych.
Czym są rowy infiltracyjne?
Rowy infiltracyjne to element błękitno-zielonej infrastruktury – rozwiązań łączących technikę z naturą.
Zasada wykonania komór infiltracyjnych polega na dokonaniu wymiany gruntu rodzimego, o niskiej chłonności i zastąpienie go zasypem z kruszywa o frakcji 16/22 mm i 31/63 mm. Wolne przestrzenie między ziarnami kruszywa zapewniają możliwości retencji wody dostającej się tam w wyniku opadu i spływu powierzchniowego. Następuje naturalny proces sedymentacji zanieczyszczeń na powierzchni ziaren kruszywa, a oczyszczona woda powoli przenika do gleby macierzystej otaczającej komorę chłonną. Kruszywo odizolowane jest od gruntu macierzystego geowłókniną, która zabezpiecza przed wnikaniem gruntu w przestrzeń między ziarnami kruszywa (co było by zjawiskiem niekorzystnym zmniejszającym możliwości retencji wody).
Gdzie powstały rowy infiltracyjne?
Prace wykonano w kilkunastu lokalizacjach, m.in. przy ulicach:
1) ul. Wygodna w miejscowości Ciemne,
2) ul. Szczęścia w miejscowości Słupno,
3) ul. Źródlana w Radzyminie,
4) ul. Zdrojowa I w Radzyminie,
5) ul. Zdrojowa II w Radzyminie,
6) ul. Akacjowa w Radzyminie,
7) ul. Kwiatowa w miejscowości Cegielnia,
8) ul. Brylantowa w Radzyminie,
9) ul. Różewicza w Radzyminie,
10) ul. Sarenki w miejscowości Cegielnia,
11) ul. Sadowa w miejscowości Słupno.
Wykonane rowy infiltracyjno-retencyjne zlokalizowane zostały w przestrzeni zieleni i gruntowej części pasa drogowego, dzięki czemu nie zakłócają możliwości wypełniania jego podstawowych funkcji jednocześnie spełniając istotną rolę w zagospodarowania znaczących ilości wód opadowych odprowadzanych z przestrzeni utwardzonej chodnika, ścieżki rowerowej itd.
Zaproponowana forma kształtu wynika z dotychczasowej praktyki. Wypełnienie kruszywem do poziomu otaczającego, gruntu pozwala na zapewnienie dłuższego okresu funkcjonowania rowu chłonnego. Zabezpiecza przed zamulaniem powierzchni chłonnej, poprzez gromadzące się w zagłębieniu liście i trawy, które ulegając rozkładowi skutecznie zatykają pory w geowłókninie ograniczając możliwości przepływu wody do przestrzeni retencyjnej komory. Podobnie niekorzystną rolę pełni nanoszona do zagłębienia gleba i inne zanieczyszczenia.
W wykonanych drenażach zostały dodatkowo umieszczone rury drenarskie. Ich rolą jest odprowadzenie do okolicznych rowów drogowych lub melioracyjnych nadmiaru wody dostającej się do wykonanego drenażu zabezpieczając w ten sposób instalację przed przepełnieniem i powstawaniem zalewisk na powierzchni. Rury drenarskie zaplanowano na pewnej wysokości komory retencyjnej zapewniając, iż jej podstawowa rola tj. gromadzenie wody i powolne jej odprowadzenie do grunty będzie zawsze realizowane.
Rowy infiltracyjne to inwestycja, której efektów nie widać na pierwszy rzut oka – nie są widowiskowe, nie błyszczą nowym asfaltem ani szkłem. A jednak to właśnie one mają realny wpływ na bezpieczeństwo i jakość życia mieszkańców. Dzięki nim woda, zamiast zalewać ulice, wraca do obiegu przyrodniczego, zasilając glebę i roślinność.
Radzymin pokazuje, że nowoczesność nie zawsze oznacza kolejne tony betonu. Czasem wystarczy kamień, kruszywo i wizja – by stworzyć rozwiązanie, które służy ludziom i przyrodzie jednocześnie.
Efekty ekologiczne i praktyczne
Zastosowanie systemu infiltracyjnego przynosi wielowymiarowe korzyści.
Po pierwsze, zmniejsza obciążenie sieci kanalizacyjnej i ryzyko gwałtownych przyborów wód w rzekach Beniaminówka i Kanał Sierakowski.
Po drugie, oczyszcza wodę zanieczyszczoną spływem z dróg, dzięki czemu do środowiska trafia woda lepszej jakości.
Po trzecie, sprzyja retencji – czyli zatrzymaniu wody w glebie, co ma kluczowe znaczenie w czasie długotrwałych okresów bezdeszczowych.
To rozwiązanie praktyczne i długofalowe. Nie wymaga dużych terenów, można je wkomponować w istniejącą zieleń miejską, a jego utrzymanie sprowadza się głównie do kontroli przepływu i okresowego czyszczenia. Jak podkreślają eksperci, jest to jeden z najskuteczniejszych sposobów, by lokalnie przeciwdziałać skutkom zmian klimatu przy stosunkowo niewielkich kosztach.
Wspólna inwestycja dla wspólnej przyszłości
Zadanie pn. „Wykonanie rowów infiltracyjnych na terenie Gminy Radzymin – adaptacja do zmian klimatu” współfinansowano ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Wartość robót: 323 744,44 zł brutto.