Już od kilku miesięcy coraz częściej kupujemy napoje w butelkach czy kartonach, których zakrętki są trwale przymocowane do opakowań. To efekt implementacji do Polskiego prawa Dyrektywy Single Use Plastic (SUP) w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Od początku lipca w całej Unii można produkować i sprzedawać tylko takie opakowania. Celem wprowadzonego rozwiązania jest ochrona środowiska naturalnego – w szczególności morskiego oraz zapobieganie przedostawaniu się odpadów plastikowych do wód.
Zgodnie z art. 14 b Ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi „wprowadzający produkty w jednorazowych opakowaniach na napoje będących pojemnikami z tworzyw sztucznych
o pojemności do 3l. może wprowadzać do obrotu napoje w tych pojemnikach, jeżeli zakrętki i wieczka tych pojemników wykonane z tworzyw sztucznych pozostają przymocowane do nich podczas etapu zamierzonego użytkowania napoju”. Wymóg ten wynika z „dyrektyw plastikowych”, które mają na celu zmniejszenie wpływu tworzyw sztucznych na środowisko. Jak wskazano wprost w motywie 17 Dyrektywy SUP: „wykonane z tworzyw sztucznych zakrętki i wieczka używane do pojemników na napoje należą do artykułów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych najczęściej znajdowanych na plażach w Unii. Z tego powodu wprowadzanie do obrotu pojemników na napoje, które są produktami jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, powinno być dozwolone tylko wtedy, gdy spełniają one określone wymogi w zakresie projektu produktu, które znacznie zmniejszają rozprzestrzenianie
w środowisku używanych do pojemników na napoje zakrętek i wieczek wykonanych z tworzyw sztucznych.”
Zakrętki przymocowane do butelek i kartonów mają trafiać do recyklingu wraz z opakowaniem i przez to mniej zanieczyszczać środowisko. Argumentuje się to faktem, że odkręcone od butelek i kartonów zakrętki trafiają w sortowni do tzw. frakcji drobnej, z której nie są później odzyskiwane.
Wielu z producentów wód i napojów już teraz wprowadziło innowacyjne rozwiązania, a zakrętka jest już fabrycznie przytwierdzona do opakowania. Co to oznacza dla konsumenta? Przede wszystkim konieczność wyrobienia nowego nawyku – nieodrywania zakrętki.
Zmiany w poszczególnych przepisach zostały wprowadzone:
– Ustawą z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. poz. 877).
– Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz.U. L 155
z 12.6.2019),
– Decyzją Wykonawczą Komisji (UE) 2023/1060 z dnia 30 maja 2023 r. w sprawie normy zharmonizowanej dotyczącej metod badań oraz wymagań mających na celu wykazanie, że zakrętki
i wieczka z tworzyw sztucznych pozostają przymocowane do pojemników na napoje, opracowanej na potrzeby dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904.
Niebawem w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny. Urządzenia, do których będziemy wrzucać m.in. butelki po napojach najprawdopodobniej będą je ważyć i na podstawie odpowiedniej wagi zwracać kaucję. Nakrętka może stanowić nawet 20 proc. masy odpadu. Dlatego, lepiej już teraz przyzwyczajać się do nieodrywania nakrętek i segregowania ich wraz z butelką czy kartonem.
Prowadzona jest kampania #przytwierdzone organizowana przez Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań S.A.
